| |  Tiêu đề: PT Nhân Vật Mị vs A-Phủ Trong"Vợ Chok A-Phủ" | |
| | |  | |  |  |
| | Categories | ActionAdventureClassicsFan FictionFantasyHorrorHumorMystery/SuspenseNon-FictionNovellaParanormalPoetryReligiousRomanceScience FictionTeenThrillerVampire ActionAdventureClassicsFan FictionFantasyHorrorHumorMystery/SuspenseNon-FictionNovellaParanormalPoetryReligiousRomanceScience FictionTeenThrillerVampire ActionAdventureClassicsFan FictionFantasyHorrorHumorMystery/SuspenseNon-FictionNovellaParanormalPoetryReligiousRomanceScience FictionTeenThrillerVampire |
|
|
|
|
|
GSTS: HA DUC CANH
1) Hình tượng nhân vật Mị
- Về đoạn văn mở đầu, giới thiệu nhân vật Mị:
Ngay từ những dòng đâu tiên, người đọc đã buộc phải chú ý tới hình
ảnh người con gái "ngồi quay sợi gai bên tảng đá trước cửa, cạnh tàu
ngựa" và "Lúc nào cũng vậy dù quay sợi, thái cỏ ngựa, dệt vải, chẻ củi
hay đi cõng nước dưới khe suối lên, cô ấy cũng cúi mặt,mặt buồn rười
rượi"
Cách vào truyện gây ấn tượng nhờ tác giả đã tạo ra những đối nghịch:
+ Một cô gái lẻ loi, âm thầm gần như lẫn vào các vật vô tri: cái
quay sợi, tảng đá tầu ngựa trong khung cảnh đông đúc, tấp nập của gia
đình thống lí Pá Tra.
+ Cô gái ấy là con dâu của một gia đình quyền thế, giàu có "nhiều
nương, nhiều bạc, nhiều thuốc phiện nhất làng" nhưng sao lúc nào cũng
"cúi mặt" nhẫn nhục và "mặt buồn rười rượi"
Đây là thủ pháp nhằm tạo tình huống: có vấn đề trong lối kể chuyện
truyền thống giúp tác giả mở lối dẫn người đọc cùng tham gia hành trình
tìm hiểu những bí ấn của số phận nhân vật.
- Phần tiếp theo của đoạn trích kể về số phận éo le và những phẩm
chất tốt đẹp của nhân vật Mị. Chú ý vào hai nét chính: Cô Mị với cuộc
đời cực nhục, khổ đau và cô Mi với sức sống tiềm tàng dẫn tới sứ Phản
kháng mãnh liệt, táo bạo.
+ Vì món nợ truyền kiếp khiến Mị trở thành con dâu gạt nợ cho nhà
thống lí Pá Tra. Khái niệm con dâu gạt nợ : Con dâu gạt nợ thì bề ngoài
là con dâu nhưng thực chất bên trong là con nợ. Điều cực nhục và khổ
đau của số phận nhân vật mà đó là: một con nợ thông thường dù khốn khổ
vẫn còn hi vọng một ngày nào đó thoát khỏi thân phận con nợ khi đã
thanh toán đầy đủ cho chủ nợ. Phương thức thanh toán có thể bằng tiền,
bằng vật chất, bằng số ngày công làm việc cho chủ nợ.., Oái ăm chỗ, Mị
là con nợ nhưng Mị cũng lại là con dâu. Là con dâu, linh hồn Mị đã bị
đem trình ma nhà thống lí rồi, Mị không thể chạy đâu cho thoát! Mị sẽ
phải kéo lê cái thân phận khốn khổ của mình cho đến bao giờ? cho đến
tàn đời!
Thực ra, cái nguy cơ bị biến thành một thứ con nợ chung thân Mị đã
linh cảm từ trước. Cô đã nghĩ cách cứu mình (thực chất là cứu tình yêu
của mình) và trả món nợ của gia đình bằng cách đề nghị cha để cô "đi
làm nương"; cô đã van xin cha: "đừng bán con cho nhà giàu". Nhưng sự
thông minh của một cô gái mới lớn không thắng được hoàn cảnh và mưu
chước thâm độc của cha con thống lí. Mị bị tròng hai thứ dây trói là
làm con nợ (bắt buộc) và làm con dâu (ép buộc) vì cha con thống lí Pá
Tra đã muốn như thế.
Phải sống với kẻ mà mình không yêu là nỗi khổ và nỗi đau của Mị. Có
đến mấy tháng trời, đêm nào Mị cũng khóc. Rồi không thể chịu đựng hơn
được nữa, Mị tính chuyện ăn là ngón để tìm sự giải thoát: Người con gái
hiếu thảo ấy, trước khi chết về lạy cha mà cũng để xin cha cho mình
được chết. Mấy lời thống thiết của người cha già chịu nhiều khổ não
trong đời đã khiến Mị không thể nghĩ cho nỗi buồn của riêng bản thân
Mị. Cô quay trớ lại nhà thống lí.
Từ đấy, Mị chấp nhận cảnh ngộ sống "lùi lũi như con rùa nuôi trong
xó cửa". Âm thầm như một cái bóng là cách sống mà Mị lựa chọn, cho dù,
đó là một sự lựa chọn chống lại bản tính yêu đời của cô gái một thời
xinh đẹp và tài hoa. Tác giả cắt nghĩa: "Ở lâu trong cái khổ, Mị quen
khổ rồi" để minh giải tình trạng bị đày đoạ đến mức bị tê liệt về tinh
thần và dẫn tời tiếng thở dài buông xuôi phó mặc cho hoàn cảnh của nhân
vật: "Bây giờ thì Mì tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con
ngựa, là con ngựa phải đổi ở cái tàu ngựa nhà này đến ở cái tàu ngựa
nhà khác, ngựa chỉ biết việc ăn cỏ, biết đi làm mà thôi".
Bị biến thành một thứ công cụ lao động là nỗi cực nhục mà nhân vật phải chấp nhận và chịu đựng.
Nhưng sự ê chề của kiếp sống chưa dừng lại ở đó, Mị còn phải chịu
nỗi khổ đau về tinh thần triền miên. Căn buồng của người phụ nữ Mông
thông thường là nơi họ được hướng chút hạnh phúc ít ỏi của thân phận
làm người, từ làm con, đến làm dâu rồi làng mẹ. Căn buồng của Mị ở nhà
thống lí chỉ là một thứ ngục thất giam cầm một tù nhân: "Ở cái buồng Mị
nằm, kín mít, có một chiếc cửa sổ một lỗ vuông bằng bàn tay. Lúc nào
trông ra cũng chỉ thấy trăng trắng, không biết là sương hay là nắng".
Người con gái làm dâu gạt nợ ấy bị đày đoạ bởi lao động khổ sai ở
nhà thống lí, lẽ cố nhiên là rất cực nhục, nhưng một sự câu lưu vĩnh
viễn về tinh thần mới thực sự đáng sợ. Nó sẽ! làm cho cô sống mà như đã
chết hay nói chính xác hơn là nó buộc cô phải chấp nhận tồn tại với
trạng thái gần như đã chết trong lúc đang sống. Cô có thể thoắt ra khỏi
tình thế tuyệt vọng ấy không, khi cô đã mất tri giác về cuộc sống?
+Vẻ đẹp trong tính cách nhân vật Mị với sức sống tiềm tàng dẫn tới
sức phản kháng mãnh liệt, táo bạo: mùa đông năm ấy gió và rét dữ đội
nhưng mùa xuân vẫn cứ đến, và con người, dù khổ nghèo cơ cực đến mấy
vẫn lại theo quy luật của tự nhiên mà rủ nhau đi chơi trong niềm vui
sống có phần hoang dã và tự do của người Mông.
Hãy thử phân tích phần ca từ của tiếng sáo:
Mày có con trai con gái rồi
Mày đi làm nương
Ta chưa có con trai con gái
Ta đi tìm người yêu.
Ngôn từ giản dị, mộc mạc vậy mà hàm chứa cái lẽ sống phóng khoáng,
tự do của con người. Lẽ phải đơn sơ ấy, qua tiếng sáo, đã vọng vào tâm
hồn cô gái có một thời từng thổi sáo rất hay.
- diễn biến tâm lí nhân vật Mị trong đềm uống rượn đón xuân về, khi
nghe tiếng sáo gọi bạn, khi niềm khao khát sống trở lại, khi bị A Sử
trói đứng, khi chứng kiến tình cảnh của A Phủ cho tới khi cầm đao cắt
đây trói cứu người bạn cùng cảnh ngộ và quyết định bỏ trốn khỏi Hồng
Ngài...
Sự hồi sinh của tâm hồn nhân vật được tác giả miêu tả tinh tế, phù
hợp với tính cách của người con gái ấy. Tuy nhiên, cần chú ý việc nhà
văn sử dụng khá nhiều những yếu tố bên ngoài tác động vào nhân vật,
được miêu tả rất tự nhiên như: khung cành mùa xuân, tiếng sáo gọi bạn
tình, bữa rượu cúng ma đón năm mới... Tất cả đã hoá thành những lực tác
động âm thầm đánh thức nỗi căm ghét bất công và tàn bạo cùng ý thức
phản kháng lại cường quyền, đánh thức cả niềm khao khát một cuộc sống
tự do, hoang dã và hồn nhiên vẫn được bảo lưu đâu đó tróng dòng máu
truyền lại từ lối sống của tổ tiên du mục xa xưa, làm sống dậy cái sức
sống ẩn tàng trong cơ thể trẻ trung và tâm hồn vốn ham sống của Mị.
- Hành động của nhân vật Mị xuất phát từ những thôi thúc của nội tâm :
+ Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng bát trong một trạng thái thật
khác thường. Rượu làm cơ thể và đầu óc Mị say, nhưng tâm hồn cô thì từ
phút ấy, đã tỉnh lại sau bao tháng ngày câm nín, mụ mị vì sự dày đoạ.
Cái cách uống ừng ực như thế, khiến người ta nghĩ: như thể cô đang uống
đắng cay của cái phần đời đã qua, như thể cô đang uống cái khao khát
của phần đời chưa tới.
+ Lòng Mị đã phơi phới trở lại và cái ý nghĩ lạ lùng mà rất chân
thực "Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ
không buôn nhớ lại nữa". Nghịch lí trên cho thấy: khi niềm khao khát
sống hồi sinh, tự nó bỗng trở thành một mãnh lực không ngờ, xung dột
gay gắt, quyết một mất một còn với cái trạng thái vô nghĩa lí của thực
tại. Sở trường phân tích tâm lí cho phép ngòi bút tác giả lách sâu vào
những bí mật của đời sống nội tâm, phát hiện nét đẹp và nét riêng của
tính cách.
+ Mị xắn mỡ bỏ vào đĩa đèn cho căn buồng sáng lên, Mị mặc áo váy
mới để chuẩn bị đi chơi Mị với những kí ức tươi dẹp thời thanh xuân
quên cả cảnh mãnh đang bị trói,...
+ Mị vẫn ra ngồi sưởi lửa bên cạnh A Phủ, bất chấp việc bị A Sử đạp ngã xuống đất.
+ Mị cắt dây trói cứu A Phủ và cùng A Phủ trốn khỏi Hỏng Ngài
Khi sức sống tiềm tàng trong tâm hồn nhân vật được hồi sinh, nó sẽ
là ngọn lửa không thể dập tắt. Nó tất yếu chuyển hoá thành hành động
phản kháng táo bạo ở những nạn nhân của giai cấp thống trị, chính họ sẽ
đứng lên chống lại cường quyền áp bức, chống lai mọi sự chà đạp, lăng
nhục, vật hoá con người (déshumaniser) để cứu lấy cuộc đời mình.
2) Hình tượng nhân vật A Phủ
Nhân vật A Phủ cũng là một đóng góp mới của tác giả về phương diện xây dựng nhân vật.
- A Phủ với số phận đặc biệt: Chú bé A Phủ từ tuổi thơ đã mồ côi cả
cha lẫn mẹ, không còn người thân thích trên đời vì cả làng A Phủ không
mấy ai qua được trận dịch. A Phủ sống sót không phải nhờ sự ngẫu nhiên
mà vì chú là một mầm sống khoẻ, đã vượt qua được sự sàng lọc nghiệt ngã
của tự nhiên. Bời thế, không ngạc nhiên khi có người bắt A Phù đem
xuống bán đổi lấy thóc của người Thái. Tuy mới mười tuổi, nhưng A Phủ
gan bướng, không thích ở dưới cánh đồng thấp, trốn thoát lên núi, lưu
lạc tới Hồng Ngài. Lớn lên giữa núi rừng, A Phủ trở thành chàng trai
Mông khoẻ mạnh chạy nhanh như ngựa, biết đúc lưỡi cày, biết đúc cuốc,
lại cày giỏi và đi săn bò tót rất bạo. Con gái trong làng nhiều người
mê, nhiều người nói: "Đứa nào được A Phủ cũng bằng được con trâu tốt
trong nhà, chẳng mấy lúc mà giàu". Người ta ao ước đùa thế thôi, chứ A
Phủ vẫn rất nghèo. A Phủ không có cha, không có mẹ, không có ruộng,
không có bạc, suốt đời làm thuê, làm mướn, phép làng và tục lệ cười xin
ngặt đến nỗi A Phủ không thể nào lấy nổi vợ.
- A Phủ với cá tính đặc biệt: Cá tính gan góc của A Phủ vốn đã bộc
lộ từ năm lên mười, cá tính ấy lại được chính cuộc sống hoang dã của
núi rừng cùng hoàn cảnh ở đợ làm thuê nhiều cực nhọc, vất vả hun đúc để
A Phủ trở thành một chàng trai có tính cách mạnh mẽ, táo bạo.
Trận đòn mà Phủ đành cho A Sử được miêu tả thật sống động:
"- Lũ phá đám ta đềm qua đây rồi.
- A Phủ đâu ?A Phủ đánh chết nó đi!
Một người to lớn chạy vụt ra vung tay ném con quay rất to vào mặt A
Sử. Con quay gỗ ngát lăng nào giữa mặt. Nó vừa kịp bưng tay lên. A Phủ
đã xộc tới, nắm cái vòng cổ, kẹo dập đầu xuống, xé vai áo, đánh tới
tấp"
Một đoạn văn ngắn với hàng loạt các động từ cùng lối miêu tả các
động tác nhanh, gấp: chạy vụt ra, ném, lăng, xộc tới, nắm cái uổng cổ,
kéo dập đầu xuống, xé lai áo, đánh tới tấp... cho thấy sức mạnh và tính
cách con người A Phủ qua hành động.
Ở vùng núi cao, bọn chúa đất như thống lí Pá Tra là một thứ trời
con, con trai thống lí là con trời, không ai dám đụng tới. Nhưng A Phủ
không sợ. Với A Phủ, A Sử chỉ là đứa phá đám cuộc chơi, cần phải đánh.
Thế thôi.
A Phủ đã phải trả một cái giá rất đắt cho hành động táo tợn ấy.
Nhưng là người đơn giản, A Phủ không quan tâm. Khi đã phải sống thân
phạn của kẻ làm công trừ nợ, A Phủ vẫn là một chàng trai của tự do, dù
phải quanh năm một thân một mình "đốt rừng, cày nương, cuốc nương, săn
bò tót, bẫy hổ, chăn bò, chăn ngựa..." nhưng cũng là quanh năm A Phủ
"bôn ba rong ruổi ngoài gò ngoài rừng" làm phăng phăng mọi thứ, không
khác với những năm tháng trước kia. Khi rừng đôi, vì mải bẫy nhím, để
hổ bắt mất bò, A Phủ điềm nhiên vác nửa con bò hổ ăn đó về. A Phủ nói
chuyện đi "lấy con hổ về" một cách thản nhiên và coi đó là một chuyện
rất dễ dàng. A Phủ cãi lại thống lí cũng rất điềm nhiên: A Phủ không
biết sợ các uy của bất cứ ai. Con hổ hay thống lí Pá Tra cũng thế thôi.
Kể cả khi lẳng lặng đi lấy cọc và dây mây, rồi đóng cọc để người ta
trói đứng mình chết thế mạng cho con vật bị mất, A Phủ cũng làm các
việc ấy một cạch thản nhiên, không nói. Là người mạnh mẽ và gan góc, A
Phủ không sợ cả cái chết...
Có thể nói, nhân vật A Phủ đã được khắc hoạ thành công. Sở trường
quan sát nhạy bén và khả năng thiên phú trong việc nắm bắt cá tính con
người là hai yếu tố đã giúp nhà văn, chỉ với mấy nét đơn sơ mà tạo dựng
được một hình tượng đặc sắc.
| |  | |  |
|
|
| Trang 1 trong tổng số 1 trang | | -Nếu chèn smilies có vấn đề thì bấm A/a trên phải khung viết bài
| | Permissions in this forum: | Bạn không có quyền trả lời bài viết
| |
| |
| |
.jpg)
Trang Chính 
|
Sun Feb 28, 2010 2:57 pm
Posts
Points
Thanked
Join date
"